Tuesday, January 30, 2007

ျမန္မာ အကၡရာ စဥ္ၾကမယ္...

ဘာလိုလိုနဲ႔ က်ေနာ္တေယာက္ ပို႔စ္အသစ္မတင္ျဖစ္တာ ေလးရက္ေလာက္ ရိွသြားပါၿပီ။ က်ေနာ့္ဆီကို လာလည္ေနၾက သူငယ္ခ်င္းေတြလဲ စာအသစ္မဖတ္ရလုိ႔ စိတ္ပ်က္ကုန္ၿပီလားေတာင္ မသိ။ ကဲ၊ သူငယ္ခ်င္း တေယာက္ စီေဘာက္စ္မွာ ေျပာတဲ့အတိုင္းပါပဲ။ ဟိုးေရွ႔က ပန္းတုိင္ကို ဆက္သြားၾကပါစုိ႔။

က်ေနာ္ ဒီေန႔ေရးခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာအကၡရာစဥ္ေတြ အေၾကာင္းကိုပါ။ ျမန္မာစာလုံး အကၡရာေတြကို အေရွ႔အေနာက္ အစီအစဥ္က်ေအာင္ ဘယ္လုိစီၾကမလဲ၊ ဘယ္လိုစီၾကသလဲ ဆိုတာ က်ေနာ္သိထားသမွ်ေလးကို ေ၀မွ်ခ်င္ပါတယ္။ မွားယြင္းေနတာရိွရင္လဲ က်ေနာ့္ထက္ ပိုသိသူမ်ားက ေထာက္ျပေပးပါခင္ဗ်ာ။

အဂၤလိပ္စာ အကၡရာစဥ္နည္းကိုေတာ့ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္တိုင္းလုိလို သိၾကၿပီးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဂၤလိပ္စာ အဘိဓာန္ကို သုံးၾကသူတုိင္း အဂၤလိပ္စာ အကၡရာစဥ္နည္းကို သတိမျပဳမိဘဲ ေနမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဟုတ္ၿပီ..။ ျမန္မာစာလုံးေတြကိုေရာ အစဥ္လိုက္ ဘယ္လိုစီၾကမလဲ။ ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို႔။

ျမန္မာစာမွာ အကၡရာစဥ္ရာမွာ နည္းလမ္းေလးမ်ိဳးကို အသုံးခ်ၿပီး အစဥ္လိုက္စီပါတယ္။ အဲဒီနည္းလမ္း ေလးမ်ိဳးကေတာ့-
(၁) ဗ်ည္းစဥ္
(၂) သရစဥ္
(၃) အသတ္စဥ္
(၄) ဗ်ည္းတြဲစဥ္ပါ။
အဲဒီ ေလးမ်ိဳးကို တခုျခင္း ဆက္ေလ့လာၾကမယ္။

(၁) ဗ်ည္းစဥ္
ျမန္မာဗ်ည္း (၃၃)လုံးရိွတာကို အားလုံး သိၿပီးျဖစ္မွာပါခင္ဗ်ာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအကၡရာေတြကို အစဥ္လိုက္စီစဥ္မယ္ဆိုရင္ အရင္ဆုံးစစဥ္းစားတာက ဘယ္ဗ်ည္းက အရင္စသလဲဆိုတာကို အရင္ဦးဆုံး စဥ္းစားၿပီး စီပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ စဥ္ျပရရင္ ခေရပန္း၊ ကခၽြတ္ကေခ်ာ္၊ စခန္းသာ၊ ဂမုန္းပင္ ဆိုတဲ့ ျမန္မာအကၡရာ ေလးလုံးကို အစီစဥ္တက် အစဥ္လိုက္ေရးမယ္ဆုိရင္ ကခၽြတ္ကေခ်ာ္၊ ခေရပန္း၊ ဂမုန္းပင္၊ စခန္းသာ လို႔ ေရးရပါတယ္။

(၂) သရစဥ္
ဟုတ္ၿပီ။ တကယ္လုိ႔မ်ား ေရွ႔ဆုံးစာလုံးေတြက ဗ်ည္းတူေနတဲ့ အကၡရာေတြကို ဆုိရင္ေရာ၊ ဘယ္လို ဆက္စီၾကမွာပါလိ့မ္။ ဟုတ္ကဲ့..။ ေရွ႔ဆုံးစာလုံးေတြမွာ ဗ်ည္းတူေနခဲ့ရင္ အ၊အိ၊အု၊ေအ အဲ၊ေအာ၊အံ၊အို ဆုိတဲ့ ျမန္မာသရ(၈)မ်ိဳးနဲ႔ ဆက္စဥ္းစားပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ကေတာ့ ခရမ္းသီး၊ ခဲတံ၊ ခိုျဖဴ၊ ခုတုံးလုပ္ ဆိုတဲ့ အစဗ်ည္းတူ အကၡရာေလးလုံးကို အစီအစဥ္တက် ျပန္ေရးမယ္ဆုိရင္ ခရမ္းသီး၊ခုတုံးလုပ္၊ ခဲတံ၊ခိုျဖဴ လို႔ ျပန္စဥ္ရပါတယ္။

(၃) အသတ္စဥ္
အစဗ်ည္းလဲ တူေနတယ္။ သရနဲ႔လဲ စဥ္လို႔မရျဖစ္ေနတဲ့ အကၡရာကိုေရာ ဘယ္လုိစဥ္ၾကမွာပါလိမ့္။ အဲဒီလို အကၡရာေတြကိုေတာ့ အသတ္(-္) နဲ႔စဥ္းစားရပါတယ္။ အဲဒီလိုစဥ္းစားရမွာလဲဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္ဗ်ည္းနဲ႔ သတ္လဲဆိုတာကို ၾကည့္ၿပီး အစီအစဥ္တက် စဥ္ရပါတယ္။ ဥပမာၾကည့္ၾကပါစို႔။ စမ္းေရ၊ စပ္မိစပ္ရာ၊ ေစာင္ျဖဴ၊ စစ္စခန္း၊ စက္ရွင္ ဆိုတဲ့ အကၡရာေတြကို အစီအစဥ္တက် ျပန္ေရးရရင္ စက္ရွင္၊ ေစာင္ျဖဴ၊ စစ္စခန္း၊ စပ္မိစပ္ရာ၊ စမ္းေရ လို႔ အသတ္ေတြအလိုက္ အစီအစဥ္တက် ျပန္ေရးပါတယ္။

(၄) ဗ်ည္းတြဲစဥ္
အထက္ေဖာ္ျပပါ သုံးမ်ိဳးကို အသုံးခ်ၿပီး စဥ္လို႔မရတဲ့ ျမန္မာအကၡရာေတြက ရိွေနျပန္ပါေသးတယ္။ အဲဒီ အကၡရာေတြကိုေတာ့ ဗ်ည္းတြဲစဥ္လို႔ ေခၚတဲ့ စဥ္နည္းနဲ႔ စဥ္ပါတယ္။ အဲဒီဗ်ည္းတြဲေတြကို အစဥ္လိုက္ ေဖာ္ျပရရင္ ယပင့္(-်)၊ ရရစ္(ျ-)၊ ၀ဆြဲ(-ြ)၊ ဟထိုး(-ွ)၊ ယပင့္၀ဆြဲ(-်ြ) ၊ ရရစ္၀ဆြဲ(ျ-ြ)၊ ယပင့္ဟထုိး(-ွ်)၊ ရရစ္ဟထုိး(ျ-ွ)၊ ၀ဆြဲဟထိုး (-ြွ)၊ ယပင့္၀ဆြဲဟထုိး(-ၽႊ)၊ ရရစ္၀ဆြဲဟထုိး(ျ-ြွ)၊ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ နားရွဳပ္ေနၿပီလား ခင္ဗ်ာ။ ရပါတယ္။ ခပ္လြယ္လြယ္ မွတ္ၾကပါစို႔၊ ပင့္၊ရစ္၊ဆြဲ၊ထုိး ပင့္ဆြဲ၊ရစ္ဆြဲ ပင့္ထုိး၊ရစ္ထုိး၊ ဆြဲထိုး၊ ပင့္ဆြဲထုိး၊ရစ္ဆြဲထုိး၊ လို႔ မွတ္ရင္ ပိုလြယ္မယ္ထင္ပါတယ္။
ဥပမာ ေျပာရရင္ေတာ့ ေျမြေဟာက္၊ ေျမၾကီး၊ မ်ားျပား၊ မြစာၾကဲ၊ မွာတမ္း၊ ျမွားနတ္ေမာင္(တကယ္ေတာ့ ျမားနတ္ေမာင္က စာလုံးေပါင္းအမွန္ပါ၊ ဥပမာအေနနဲ႔ သုံးတာပါ)၊ ေမွ်ာ့ေကာင္၊ ေမႊးပ်ံ႔ ဆိုတဲ့ အကၡရာေတြကို အစီအစဥ္တက် စဥ္ရရင္ မ်ားျပား၊ ေျမႀကီး၊ မြစာႀကဲ၊ မွာတမ္း၊ ေျမြေဟာက္၊ ေမွ်ာ့ေကာင္၊ ျမွားနတ္ေမာင္၊ ေမႊးပ်ံ႔ လို႔ စဥ္ရပါတယ္။

ျမန္မာ အကၡရာစဥ္နည္းေတြကို မွတ္မိသေလာက္ေလးေတာ့ ရွင္းျပၿပီးပါၿပီ။ ဒီလိုစဥ္နည္းေတြကို ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္၊ ျမန္မာ-ျမန္မာ အဘိဓာန္နဲ႔ ျမန္မာစာလုံးေပါင္း သတ္ပုံက်မ္းစာအုပ္ေတြမွာ ေလ့လာရင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဆယ္တန္းစာေမးပြဲအတြက္ ခုံနံပါတ္ေတြ ေပးေတာ့မယ္ဆုိရင္ေတာ့ နာမည္ေတြရဲ့ ေနာက္ဆုံးစာလုံးကို အကၡရာစဥ္ၿပီး ေပးေလ့ရိွတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ျမန္မာစာကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးစိတ္သက္သက္နဲ႔ သင္ယူခဲ့ဖူးတာေလးကို တင္ျပေပမယ့္ လိုအပ္ခ်က္၊ မွားယြင္းခ်က္ တစုံတရာ ရိွေကာင္း ရိွေနအုံးမွာေသခ်ာပါတယ္။ က်ေနာ့္ထက္ ပိုမိုနားလည္သူ မိတ္ေဆြမ်ားက ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးေပးရင္ေတာ့ ၿပီးျပည့္စုံတဲ့ ျမန္မာအကၡရာစဥ္နည္း စာတပုဒ္ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။ အားလုံး ေက်းဇူးပါ။

ကလိုေစးထူး

6 comments:

ေမဓာ၀ီ said...

ေက်ာင္းတုန္းက ျမန္မာစာမွာ အဲဒါေတြ သင္ခဲ့ရဖူးတယ္။ “နာဖူးထပ္မံ” လို႔ သေဘာထားၿပီး အစအဆံုး ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္ဖတ္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာစာလံုးေပါင္း သတ္ပံုက်မ္းရဲ႕ ေရွ႕ဘက္စာမ်က္ႏွာေတြမွာလည္း အကၡရာစဥ္ဇယား ဆိုျပီး ဗ်ည္းစဥ္ သရစဥ္ အသတ္စဥ္ေတြ ေတြ႕ရတယ္။
က်မကေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ ျမန္မာစာသင္ပုန္းၾကီးစာအုပ္ ၀ယ္ၿပီးေတာ့ကို ျပန္ေလ့လာေနပါတယ္။ ျမန္မာစာကို အေျခခံက်က် ေလ့လာလိုတဲ့အျပင္ ေအာက္သက္ေက်ေအာင္လို႔ပါ။

စိုးေဇယ်ထြန္း said...

ကၽြန္ေတာ္ကို ေတာ့ ျမန္မာစာ ဖ်က္တဲ့ေကာင္လို႕ ေျပာမလားမသိဘူး ၊ တခါတရံမွာ စည္းကမ္း ဥေဒ သတ္မွတ္ထားတာ ေကာင္းေပမယ့္၊ တစ္ခါတစ္ရံမွာ စည္းကမ္း ဥပေဒေတြက လိုအပ္တာ ထက္ပိုေနရင္ ခၽြန္ပးတာနဲ႔ မတူေတာ့ဘူး တုံးေအာင္လုပ္ ေနတာနဲ႕ တူတယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။
အစ္ကိုတင္ျပလို႕ ဗဟုသုတေတာ့ရပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ အဆင္ေျပ သလိုနဲ႕ အလွ်ငး္သင့္ သလိုေရးရတာ ႀကိဳက္တယ္။ ကိုယ္ေရးတဲ့ စာက အဓိပၸယ္ ေျပာင္းမသြားဘူး ဆိုရင္ေပါ့ေလ။

ကလိုေစးထူး said...

ကိုစိုးေဇယ်ေျပာတာကုိ က်ေနာ္သေဘာက်တယ္ဗ်... အခုတင္လိုက္တယ္ဆိုတာကလဲ ျမန္မာစာအကၡရာေတြကို အစီအစဥ္တက် စီတဲ့အခါ ဒီလိုေတြ စီတယ္ဆုိတာကို သိမီသေလာက္ေလး ေျပာျပယုံသက္သက္ပါ။ က်ေနာ္လဲ ေနရာတကာတုိင္း စည္းကမ္းဥပေဒနဲ႔ လိုက္ေရးေနရတာၾကီးကို မၾကိဳက္ဘူး။ သတ္ပုံဆုိရင္လဲ တခ်ိဳ႔သတ္ပုံေတြကို စာအုပ္ၾကီးအတုိင္းမေရးဘူး။ ကိုစိုးေဇယ်ေျပာသလုိေပါ့ စာရဲ့ အဓိပၸာယ္ကို သိသာစြာ ေျပာငး္မသြားတာမ်ိဳးေလးေတြပါ။

A random thoughts of a Burmese man said...

ေကာင္းပါ့ခင္ဗ်ာ...ခုလုိေရးတာ...
က်ေနာ္လဲ ျမန္မာစာနဲ႔ေက်ာင္းၿပီးတာပါခင္ဗ်ာ..
ဒါေတြကုိ ျမန္မာတုိင္း သိသင့္တယ္ထင္ပါတယ္...
ေနာက္ၿပီး...ျမန္မာစာမွာ...ေရးထံုးေတြရွိတယ္ဗ်...
အဲဒါေလးေတြကုိလည္း....တတ္သိနားလည္ထားရင္...
ေကာင္းတာေပါ့ခင္ဗ်ာ...က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ သဒၵါကုိ ေက်ညက္ေနမယ္ ဆုိရင္ တျခားဘာသာစကားက သိပ္အခက္အခဲရွိေတာ့မယ္..မထင္ပါဘူး...

Anonymous said...

i just dont know what to said about this comment. I was of course finish education till 7th and being expeled from school. And what i am trying to said it, i dont think i learnt them during my elementary nor the high school..: Very sad to be burmese, cause i dont know much about burmese spelling. Is it normal for everyone like my age, or what about the new generation. Will they come across this type of lesson in school??

TZA said...

ဒီေန႔ဗ်ည္းသရနဲ႔ပတ္သက္တာ ရွာရင္းနဲ႔ဒါကိုဖတ္မိတယ္။ သိပ္ေကာင္းတဲ႔ပို႔စ္ေလးပါပဲ၊ ေက်းဇူးပါကိုကလို။