ဧည့္သည္ႀကီး ကို ခံစားၾကပုံမ်ား...

ဘ၀ထဲဲက ရတနာ၊ ရင္ထဲကဗ်ာဆိုတဲ့ စာကို ေခတ္ၿပိဳင္၀က္ဘ္ဆိုုက္ထဲက ဆရာႀကီးတင္မိုး ေအာက္ေမ့ဖြယ္က႑မွာ ဖတ္ရွဳလိုက္ရပါတယ္။ စာတပုဒ္၊ ကဗ်ာတပုဒ္ဟာ မက္ေဆ့အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေပးႏိုင္ပုံနဲ႔ ကဗ်ာ၊စာကို ဖတ္ရွဳခံစားၾကတဲ့ စာဖတ္သူေတြရဲ့ ခံစားဖြဲ႔ဆိုပုံအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဒီေဆာင္းပါး ဖတ္ၿပီးရင္ ပိုမို နားလည္ေပးႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ဒီေဆာင္းပါးမွာ ဆရာႀကီးတင္မိုးဟာ သူ႔ရဲ့ နာမည္ေက်ာ္ `ဧည့္သည္ႀကီး´ ကဗ်ာကို မည္သုိ႔မည္ပုံ ေရးျဖစ္တယ္ဆိုတာ ရွင္းျပထားပါတယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္လင့္ခ္ကို ေပးၿပီး ေဖာ္ျပခ်င္ေပမယ့္ ေခတ္ၿပိဳင္ကို ၀င္ေရာက္ဖတ္ခြင့္မရတဲ့ ျမန္မာျပည္မွ မိတ္ေဆြမ်ား အဆင္ေျပစြာဖတ္ႏိုင္ေအာင္ ဒီထဲမွာပဲ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ ဖတ္ရတာ ပိုမိုအရသာ ရိွေစေအာင္ ဆရာၾကီး ကိုယ္တုိင္ေရး စာမူကိုပါ ေခတ္ၿပိဳင္၀က္ဘ္ဆိုက္မွ တဆင့္ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္တာ၀န္ရိွသူ တဦးဦးမွ ဒီဘေလာ့ခ္ကို ဖတ္ရွဳျဖစ္ပါက နားလည္ခြင့္ျပဳေပးႏုိင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ာ…။

ဘ၀ထဲက ရတနာ၊ ရင္ထဲက ကဗ်ာ (၁)

“ဧည့္သည္ႀကီး”
ေဆးလိပ္လည္းတုိ
ေနလည္းညိဳၿပီ
ငါ့ကုိ ျပန္ပို႔ၾကပါေလ။

ဒီကဗ်ာေလးကုိေတာ့ မွတ္မိၾကတဲ့သူ ေတာ္ေတာ္ေလးမ်ားတယ္။ စိတ္လဲ၀င္စားၾကတယ္။ ကဗ်ာရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ဘာလဲလို႔ ေမးခြန္းေတြ ခဏခဏေမးၾကတယ္။ က်ေနာ္ကလဲ မေျဖတတ္ဘူး။ ဒီကဗ်ာ ေရးမိပံုကေလးကုိ ေျပာပါရေစအံုး။

၁၉၅၉ ခုႏွစ္ဆန္းပုိင္းက ကဗ်ာဆရာ၀င္းႂကြယ္ရယ္၊ ဆရာေမာင္စြမ္းရည္ရယ္၊ မံုရြာေခ်ာင္းဦးသား ေမာင္ေစာလြင္ (အခုေရွ႕ေနႀကီး) ရယ္၊ ေရစႀကိဳသား ကုိတင္ေအာင္ (မႏၱေလးမ်ဳိးၫြန္႔ၾကက္ၿခံ) ရယ္၊ က်ေနာ္ရယ္ မႏၱေလးမီးရထားဘူတာ၀င္းအေရွ႕ဘက္ ေဟာ္ကုန္းရပ္ကြက္ထဲမွာ အိမ္ခန္းငွားၿပီး ေနၾက တယ္။ အဲဒီတုန္းက က်ေနာ္တုိ႔တေတြဟာ မႏၱေလးတကၠသိုလ္မွာစာသင္ေနၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြေပါ့။

က်ေနာ္တုိ႔ေနတဲ့အိပ္ခန္းက ႏွစ္ထပ္အိမ္အေပၚထပ္မွာ၊ ေအာက္ထပ္မွာက မႏၱေလးေဆးတကၠသုိလ္က ေဆးေက်ာင္းသားေတြေနၾကတယ္။ ျမင္းၿခံသားထြန္းၾကည္တုိ႔၊ ၫြန္႔ဦးတုိ႔တေတြ အခုေတာ့ မႏၱေလးက ဆရာ၀န္ႀကီးေတြျဖစ္ေနၾကၿပီ ထင္ပါရဲ႕။ ေက်ာင္းတက္တယ္ဆုိေပမယ့္ မွန္မွန္မတက္ျဖစ္ပါဘူး။ ေက်ာင္းဘက္သြားၿပီး သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္ထုိင္၊ စကားေတြေျပာ၊ ဒါေလာက္ပါပဲ။ အဲဒီတုန္းက ကဗ်ာဆရာ၀င္းႂကြယ္ (အခုသေဘၤာကပၸတိန္ ခင္ေမာင္၀င္း) က မႏၱေလးတကၠသုိလ္ ႏွစ္ပတ္လည္မဂၢဇင္း အတြင္းေရးမႉး၊ က်ေနာ္ကလဲ ဖန္မီးအိမ္ကဗ်ာစာအုပ္ထုတ္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတုန္းမုိ႔ ၀င္းႂကြယ္က ပံုႏွိပ္တုိက္၊ ဘေလာက္တုိက္နဲ႔ဆုိင္တဲ့ အကူအညီေပးတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေမာင္သိန္းႏုိင္ (ဂုဏ္ထူးဦးသိန္းႏုိင္) က ေရႊမန္းတကၠသုိလ္၀င္း ေက်ာင္းေဘာ္ဒါေဆာင္မွာ ေနတယ္။ စိန္ျမင့္ (ေမာင္မုိးသူ) က ႏွစ္လည္မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ၊ သူက မႏၱေလးဥယ်ာဥ္တန္းမွာေနတယ္။ ၾကည္ေအာင္က အင္း၀နဲ႔ မႏၱေလး ယိုးဒယားေစ်းနားက သူ႔အမႀကီးအိမ္မွာ တလွည့္စီေနတယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ ေဟာ္ကုန္းလမ္း (ေဆး႐ံုႀကီးေတာင္ဘက္) မွာ ကဗ်ာဆရာမ်ဳိးျမင့္ေဆြ (ပန္းခ်ီဆရာ ကုိျမေသာင္း) ေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ေဟာ္ကုန္းရပ္ကြက္ကအိမ္မွာ သူငယ္ခ်င္းေတြ မၾကာခဏ အလည္လာၾကတယ္။ သူငယ္ခ်င္းအေပါင္းအသင္းေတြ ၀င္လုိက္၊ ထြက္လုိက္နဲ႔ သိပ္ေပ်ာ္စရာေကာင္းတာပဲ။

တေန႔ေတာ့ အင္း၀က ကဗ်ာဆရာ ၾကည္ေအာင္ မနက္ကထဲကေရာက္လာတယ္။ အိမ္မွာလဲ ဘယ္သူမွ မရွိ။ ေက်ာင္းဘက္ထြက္သြားၾကတယ္ ထင္ပါရဲ႕။ က်ေနာ္တေယာက္ထဲ က်န္ရစ္ေနခဲ့တယ္။

က်ေနာ္နဲ႔ ၾကည္ေအာင္ ႏွစ္ေယာက္သား စကားတေျပာေျပာနဲ႔ ၾကည္ႏူးလုိ႔မဆံုး။ စာအေၾကာင္း၊ ကဗ်ာအေၾကာင္း၊ ႐ုပ္ရွင္အေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းေတြစံုလုိ႔။

ေဆးလိပ္ျပာခြက္ထဲမွာ နဂါးစပယ္ရွယ္ေဆးေပါ့လိပ္တုိေတြလည္း တပံုႀကီးျဖစ္ေနၿပီ။

သူတပိုဒ္၊ ကုိယ္တပုိဒ္ တလွည့္စီကဗ်ာစပ္ထားတဲ့ ဗလာစာအုပ္ကေလးလဲ က်ေနာ္တုိ႔ႏွစ္ေယာက္ကုိ ေငးၾကည့္ေနသလိုလုိ။

ညေနေစာင္း ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္ေရာက္လာၿပီ။ က်ေနာ္တုိ႔ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ရယ္သံ၊ ေမာသံ၊ သက္ျပင္းခ်သံေတြလဲ တေျဖးေျဖး တုိးသြားၿပီ။

ၾကည္ေအာင္က ေဆးလိပ္ေတြလဲတုိၿပီ၊ ေနလဲညိဳၿပီ၊ က်ေနာ္ျပန္ေတာ့မယ္တဲ့။

အဲဒီ လွ်ပ္တျပက္အခ်ိန္ေလးမွာပဲ က်ေနာ္က ေဟ့ ခဏေနဦး … ဆုိၿပီး ေရွ႕မွာခ်ထားတဲ့ ဗလာစာအုပ္ ကေလးထဲမွာ ကဗ်ာေကာက္ျခစ္လုိက္မိတယ္။ “ဧည့္သည္ႀကီး” လုိ႔ ေခါင္းစဥ္တပ္လိုက္မိတယ္။

ေဆးလိပ္လည္းတုိ
ေနလည္းညိၿပီ
င့ါကုိအိမ္ျပန္ပို႔ၾကပါေလ။ တဲ့

ၾကည္ေအာင္က “ေဟာ … ဟုတ္တယ္ဗ်ဳိ႕ .. က်ေနာ္ျပန္ေတာ့မယ္” တဲ့။ သူေပ်ာက္ကြယ္သြားပါတယ္။

ညပိုင္းက်ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ ျပန္ဆံုၾကတယ္။ ေန႔လယ္က ၾကည္ေအာင္နဲ႔အတူစပ္ခဲ့ၾကတဲ့ ကဗ်ာေတြ ဖတ္ၾကတယ္။ “ဧည့္သည္ႀကီး” ကဗ်ာကုိေတြ႕ေတာ့ ေမာင္စြမ္းရည္က … “ဟာ ေကာင္းလုိက္တဲ့ကဗ်ာ၊ ဖန္မီးအိမ္စာအုပ္ထဲမွာ ထည့္ရမယ္” လို႔ေတာင္းဆုိတယ္။ ေမာင္ေစာလြင္ေရာ ၀င္းႂကြယ္ပါ သေဘာတူၾကတယ္။

ဖန္မီးအိမ္ လက္ေရးမူရင္းကုိ ေဒါင္းႏြယ္ေဆြ ျပၾကည့္ေတာ့ ေဒါင္းႏြယ္ေဆြက က်ေနာ့္ဆီကုိ စာေရးတယ္။ “ကိုတင္မိုးေရ .. ခင္ဗ်ားဟာ … ဧည့္သည္ႀကီးကဗ်ာနဲ႔ မွတ္တုိင္စုိက္လုိက္ၿပီ” တဲ့။ က်ေနာ္လဲ “ေၾသာ္” လုိ႔ ဆုိလိုက္မိတယ္။

ဖန္မီးအိမ္စာအုပ္ထြက္ေတာ့ ဒီသံုးေၾကာင္းကဗ်ာေလးက ဂယက္အ႐ိုက္ဆံုးျဖစ္လာတယ္။“ေရးမိတာက သံုးေၾကာင္း၊ ေမးခြန္းေပါင္းက သံုးေသာင္းေလာက္ပါလား” လုိ႔ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြမွာ ေျပာမိတယ္။

“ေလးနက္တဲ့ဘ၀အျမင္” လုိ႔ မွတ္ခ်က္ခ်သူက ခ်တယ္။ ေဆာင္းပါးေရးၿပီး အနက္ဖြင့္သူကဖြင့္တယ္။ ဘ၀ရဲ႕ ေဆးလိပ္မတုိ ေနမညိဳမီ ေမတၱာထားၾကရမယ္လု႔ိ ေမတၱာစကားဆုိသူက ဆုိတယ္။ “ကုိလုိနီစနစ္ေန၀င္ခ်ိန္” ကုိ အက်စ္လ်စ္ဆံုး မွတ္တမ္းတင္ခ်က္လုိ႔ အနက္ေကာက္သူလဲရွိတယ္။ ေထာင္ထဲမွာ နံရံေပၚက ကဗ်ာအျဖစ္ လြမ္းေဆြးသူလဲမနည္းလွ။ “ဗမာျပည္ကုိ ဧည့္သည္ႀကီး ႏွိပ္စက္ခဲ့တာ (၂၆) ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ သူ႔ကုိ မူလေနရာျပန္ပို႔လုိက္ၾကပါေတာ့” လုိ႔ ဒီမုိကေရစီအာဇာနည္ ဦး၀င္းတင္ကျမင္တယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီကဗ်ာကုိ က်ေနာ္မပုိင္ေတာ့ပါ။ ကဗ်ာဖတ္သူသာ ပုိင္ပါတယ္။ ေရးဖြဲ႕သူထက္ ဖတ္သူ၊ ခံစားသူက ပိုၿပီး သိႏုိင္၊ ျမင္ႏုိင္၊ ခံစားႏုိင္ပါတယ္။ ေရးသူထက္ ဖတ္သူ ပိုေတာ္ပါတယ္။ “က်ေနာ္ကေတာ့ ဘာမ်ားတတ္ႏုိင္ပါဦးမည္နည္း” လုိ႔ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႕ေလသံနဲ႔ မွတ္ခ်က္ခ်႐ံုမွတပါး …။ ။

တင္မုိး
(ေခတၱ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ)၂၇၊ ၇၊ ၂၀၀၀