အထက္...၊ ေအာက္...။

ဆရာေတာ္ကို ႐ိုက်ိဳး၀ပ္တြားစြာျဖင့္ ဦးသုံးႀကိမ္ခ် ရိွခိုးၿပီး ဘာမ်ားမိန္႔လာဦးမလဲ ဟု နားစြင့္ေနလိုက္သည္။

`ဒကာႀကီး၊ ဒီမွာ စာတေစာင္ေတာ့ ဘုန္းဘုန္း ေရးထားတယ္၊ လိုရမယ္ရ ယူသြားေပါ့´
`တင္ပါ့ဘုရား´

ဆရာေတာ္ ကမ္းေပးလာေသာ စာကို အသာဖြင့္ဖတ္လိုက္ေတာ့ ဆရာေတာ္ကိုယ္တုိင္ လက္ေရးခပ္ေသာ့ေသာ့ျဖင့္ ေရးထားေသာ စာ၏ ေခါင္းစီးက အထင္းသား…။

`စာသင္ေက်ာင္းခန္း ေဆာက္လုပ္ရန္အတြက္ သစ္ခုတ္လွဲခြင့္ကိစၥ´

***

ဒီရြာကေလးရဲ့ မူလတန္းေက်ာင္းကို တြဲဖက္အလယ္တန္းေက်ာင္း အျဖစ္ တိုးျမွင့္ခဲ့သည္မွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကမွ ျဖစ္၏။ ရြာလယ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းရဲ့ ၿခံစည္း႐ိုးနားမွာ ကပ္လ်က္ ေဆာက္ထားေသာ ဒီေက်ာင္းကေလးမွာ ဒီရြာသားပင္ ျဖစ္ေသာ ဆရာညႊန္႕စိုး ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ တာ၀န္က်ေတာ့ ဆရာေတာ္ႀကီးမွာ ၀မ္းသာလုိ႔ မဆုံး…။

ဆရာညႊန္႔စိုး ဒီမွာ တာ၀န္က်တာကို ဒီရြာကေလးအေနနဲ႔ ဂုဏ္ယူရတာကလဲ ရိွေသးသည္။ ရြာနဲ႔ သုံးမိုင္ေက်ာ္ အကြာက နယ္ၿမိဳ႔ေပၚက ေက်ာင္းဆရာေတြေတာင္ ဘယ္သူမွ မသြားဖူးေသးသည့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ပညာေတာ္သင္ကို ဆရာညႊန္႔စိုးက တႏွစ္ခြဲ သြားခဲ့ဖူးေသးသည္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ႀကီးတင္မက ရြာသားေတြကလဲ ဆရာညႊန္႔စိုး ဒီရြာမွာ ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ တာ၀န္လာက်တာကို အေက်နပ္ႀကီး ေက်နပ္ၾကသည္။

ရြာကေလးက ရြာတန္းရွည္ပုံစံ…။ ရြာလယ္ လမ္းမႀကီးကုိ ဗဟိုျပဳၿပီးမွ ကရင္စု၊ ဗမာစု၊ ရွမ္းစု၊ မြန္စု ဆုိၿပီး အစုကေလးေတြ ခြဲထား၏။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းႏွစ္ေက်ာင္း ရိွသည္။ ရြာလယ္ေက်ာင္းႏွင့္ ေတာင္ေပၚေက်ာင္း…။ စာသင္ေက်ာင္းကေတာ့ ယခု ဆရာညႊန္႔စိုး တာ၀န္က်သည့္ တြဲဖက္ အလယ္တန္းေက်ာင္း တေက်ာင္းတည္း…။

ဒီေက်ာင္းကေလးကို ရြာလယ္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ရဲ့ ကြပ္ကဲမႈ အေထာက္အပ့ံျဖင့္ မူလတန္းေက်ာင္းအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရပ္တည္ခဲ့၏။ ၿမိဳ႔ျပရနံ႔တစက္ကေလးမွ မပါ၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး က်ဲပါးေခါင္သီလွတဲ့ ဒီရြာကေလးမွာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား တာ၀န္ထမ္းလိုတဲ့ တနယ္တေက်းက ဆရာဆရာမ ပါးရွားလွတာမို႔ တခါတရံမွာ ဆရာေတာ္ႏွင့္ စာခ်ဦးပဥၹင္းတို႔က သဃၤန္းတလႊားလႊား၊ ကြမ္းတ၀ါး၀ါးျဖင့္ ကေလးေတြကို စာ၀င္သင္ေပးရသည္။ အခု တြဲဖက္အလယ္တန္းေက်ာင္း အဆင့္ကုိ ေရာက္ေတာ့လဲ ဆရာေတာ္ေတြ စာ၀င္မသင္ေပးရသည့္တုိင္ ေက်ာင္းကိစၥအရပ္ရပ္မွာ ကူပ့ံေနရတုန္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေနရတုန္းပင္။

တြဲဖက္ အလယ္တန္းေက်ာင္းအဆင့္ကို ေရာက္လာၿပီဆုိေတာ့ ေက်ာင္းသားအေရအတြက္လဲ အရင္ကထက္ ပုိတုိးလာသည္။ ေလးတန္းေအာင္တဲ့ ေက်ာင္းသားက အရင့္အရင္ႏွစ္ေတြကလို ေခ်ာင္းျဖတ္၊ ေတာနင္းၿပီး ၿမိဳ႔ေပၚကို ေက်ာင္းသြားတက္စရာ မလိုေတာ့…။ လြယ္အိတ္ေက်ာပိုး၊ ခေမာက္မလုံ႔တလုံေဆာင္းလို႔ ကုိယ့္ရြာေက်ာင္းမွာပင္ ကုိယ္တက္ႏိုင္ေလၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက ေက်ာင္းရဲ့ လိုအပ္ခ်က္…။

မူလတန္းအဆင့္တုန္းကေတာ့ မသိသာလွေသးေပမယ့္ ယခုႏွစ္မွာေတာ့ ေက်ာင္းေဆာင္သစ္ ထပ္ေဆာက္ဖုိ႔က လိုလာေလၿပီ။ ေက်ာင္းေဆာက္ေပးဖို႔ လက္သမားကလဲ ဆရာေတာ္ရဲ့ အမိန္႔နဲ႔ ေခၚၿပီးၿပီ။ ရြာသားေတြကလဲ အလွည့္က်ျဖင့္ တက္တက္ၾကြၾကြ ကူညီဖုိ႔အသင့္…။ ဒီေတာ့ သစ္ေတြ၊ ၀ါးေတြကို စုဖို႔သာ လိုေတာ့သည္။

အရင့္အရင္ကေတာ့ ဒါက ဘာမ်ားခက္တာလိုက္လို႔…။ အနီးအနားေတာထဲကုိ၀င္၊ သင့္ရာ သစ္ကို ခုတ္လွဲလို႔ လႊဲစင္ဆြဲသမားေတြနဲ႔ ခြဲစိတ္ယုံပင္…။ တရြာလုံးက အိမ္ေတြကိုလဲ ဒီနည္းႏွင္ႏွင္ ေဆာက္ခဲ့သည္ခ်ည္း။ ဒါေပမယ့္ အခုကေတာ့ ထိုသုိ႔ မရေတာ့ၿပီ။ အဘယ္ေၾကာင့္ပါနည္း…။

***

တျမန္မႏွစ္က ျဖစ္၏…။

ရြာကေလးကေန နယ္ၿမိဳ႔ကိုသြားသည့္ ၾကားလမ္းမွာ စစ္တပ္ တပ္ရင္းအသစ္တခု လာဖြင့္သည္။ ဗမာစုက ဘိုးစံလွရဲ့ ရာဘာၿခံ၊ ဘြားအုန္းတင္ရဲ့ လယ္တခ်ိဳ႔နဲ႔ ကရင္စုက သီဟိုဠ္ၿခံတခ်ိဳ႔ အသိမ္းခံလိုက္ရ၏။ `နယ္ေျမ လုံၿခဳံေရးအတြက္´ ဆုိေတာ့လဲ ဘာမွမေျပာသာ…။

ခက္တာက နယ္ေျမလုံၿခဳံတာ မလုံၿခဳံတာ အသာထားလုိ႔ အႏွီတပ္ရင္းသစ္ရဲ့ ဒဏ္ကို ရြာသားေတြခမ်ာ ခါးစည္းခံရျခင္းပင္။ တပ္ရင္းလယ္မွာ (တကယ္က ဘြားအုန္းလွ လယ္ကို သိမ္းထားတာ) စပါးကူစုိက္ဖုိ႔၊ တပ္ရင္းထဲမွာ ေတာခုတ္ကူဖို႔၊ တပ္တြင္းမွာ လမ္းေဖာက္ကူဖို႔၊ ဘာဖု႔ိ…၊ ညာဖုိ႔ ဆိုၿပီး လူဆင့္၊ လွည္းဆင့္ ခဏခဏ အဆင့္ခံရသည္။ တခုေတာ္ေသးတာက ဟိုးအရင္က တခါတေလ ေရာက္လာတတ္ေလ့ရိွတဲ့ စစ္တပ္တခ်ိဳ႔လို သူတုိ႔က ေပၚတာေတာ့ မဖမ္း။

ႏွစ္ပရိေစၧဒ မ်ားစြာကတည္းက ရြာကေလးကေန နယ္ၿမိဳ႔ေပၚကို အပူအပင္ ကင္းကင္း ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားရတဲ့ ေရွာက္သီးလွည္း၊ သံပုရာသီးလွည္းေတြလည္း အခုေတာ့ တပ္ရင္းအသစ္ရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွ ထုိလမ္းကို ျဖတ္ခြင့္ရေလၿပီ။ ေရွာက္သီး ငါးရာ ၿမိဳ႔ေပၚမွာ သြားေရာင္းခ်င္ရင္ အရင္ကထက္ ေလးငါးဆယ္လုံး အပိုယူလာရေလၿပီ။ အခန္႔မသင့္ရင္ `နယ္ေျမလုံၿခံဳေရး´ ဆုိတာႀကီးက ေရွာက္သီးလွည္းကို ေနျမင့္သည့္တုိင္ ၿမိဳ႔ေပၚ မေရာက္ေအာင္ တားထားႏိုင္သည္ကုိး…။ ဒူးရင္းသီး သြားေရာင္းခ်င္ရင္လည္း ထုိနည္းႏွင္ႏွင္…၊ ကြမ္းသီး အပုိးသမားေတြလဲ ထူးမျခားနား။ ပုိလုိ႔ အကင္းပါးသူေတြကေတာ့ `နယ္ေျမလုံၿခဳံေရး´ အတြက္ ေငြစတခ်ိဳ႔ အိပ္ထဲ ေဆာင္သြားၾက၏။ အဲဒီ ေငြစကေလးေတြ အစိမ္းေရာင္ အိပ္ကပ္ထဲကုိ ေရာက္သြားရင္ သူတုိ႔အတြက္ `နယ္ေျမလုံၿခဳံေရး´ ရဲ့ အေႏွာက္အယွက္က ကင္းလြတ္ခြင့္ရ၏။

ေျပာရရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ဖြင့္တဲ့ တပ္ရင္းအသစ္ကုိ ရြာမွာ ထူးျခားတာ တခုခုရိွတုိင္း သံေတာ္ဦးတင္ရသည္။ မတင္လုိ႔လဲ မျဖစ္၊ တေလာက ရြာသား ကုိစိုးေမာင္တေယာက္ အိမ္ေဆာက္ခ်င္လို႔ သစ္သြားခုတ္ေနခိုက္ ကင္းလွည့္တဲ့ စစ္သားေတြနဲ႔ တိုးလို႔ တပ္ထဲေခၚသြားၿပီး ဖမ္းထားတာ ရြာက လိုက္ေခၚေတာ့ ေငြတေသာင္း ဒဏ္႐ိုက္လႊတ္လိုက္၏။ ပန္းလွရဲ့ ၀ါးလွည္းတစီး တပ္ရင္းနားက ျဖတ္သြားတုန္းကလဲ သူတုိ႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရဘဲ သြားခုတ္ရေကာင္းလားဆုိၿပီး ပါလာသမွ် ၀ါးအကုန္လုံးကုိ သိမ္းထားလုိက္ေသးသည္။ အမယ္…၊ ရြာမွာ မဂၤလာေဆာင္လုပ္ရင္ေတာင္ သူတို႔ကို လာေျပာပါဆိုပဲ…။

အရင္ကေတာ့ ရြာကေလးမွာ `ႀကီးသုံးႀကီး´ ကုိသာ ႐ုိေသရသည္ ဟု ရြာသားေတြက ေျပာစမွတ္ရိွသည္။ ထို ႀကီးသုံးႀကီးကား ဆရာေတာ္ႀကီး၊ ရြာလူႀကီး၊ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး ဟူ၏။ အဲဒီ ႀကီးသုံးႀကီးကပဲ ရြာရဲ့ သာေရးနာေရးေတြမွာ ဦးစီးရ၊ အႀကံေပးရေလ့ရိွသည္။ ယခုကေတာ့ ရြာသားေတြအတြက္ ႀကီးတႀကီး ထပ္တိုးလာေလၿပီ။ အဲဒါကေတာ့ … ဗိုလ္ႀကီး…။

အခုလဲ တကယ္ေတာ့ ရြာရဲ့ တြဲဖက္အလယ္တန္းေက်ာင္း ေဆာက္ဖုိ႔အတြက္ လုိအပ္တာမို႔ အရင့္အရင္ကဆိုရင္ေတာ့ ဆရာေတာ္ကို တင္ေလွ်ာက္ၿပီးရင္ ၿပီးၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အခုကေတာ့ မရ…။ ေနာက္ထပ္ ႀကီးအသစ္ကို အသိမေပးမိလို႔ ဟိုက အမ်က္ေတာ္ရွသြားလ်င္ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ေခါင္းစဥ္ေပါင္းမ်ားစြာျဖင့္ လုပ္အားေပး အဆင့္ခံရမယ့္ ေဘးက ရိွေလတာမို႔ ဆရာေတာ္ကုိယ္တုိင္ကုိက `တပ္ရင္းကို သြားေျပာလိုက္ၾကဦးဟ´ ဟု မိန္႔ရ၏။

ဒီလိုနဲ႔ ႀကီးတႀကီးထဲမွာ တႀကီး အပါအ၀င္အျဖစ္တဲ့ ဆရာ ကုိညႊန္႔စိုး တေယာက္ ႀကီးတႀကီးရဲ့ စာတေစာင္ကိုယူ၊ ေနာက္ထပ္ ႀကီးတႀကီးျဖစ္တဲ့ ရြာလူႀကီး ဘိုးသာဒြန္းကုိ အေဖာ္ျပဳလို႔ ေနာက္ဆုံးေပၚ ႀကီးတႀကီးဆီမွာ ေက်ာင္းေဆာက္ဖုိ႔ သစ္ခုတ္လွဲခြင့္ ေတာင္းရပါေတာ့မည္။

***

ေက်ာင္းစိမ္း လုံခ်ည္ကို ခပ္တိုတို၀တ္လို႔ ဆင္ၾကယ္ညွပ္ဖိနပ္ကို တဗ်တ္ဗ်တ္နင္းၿပီး ရြာကေလးကေန အတန္ငယ္ ေလွ်ာက္လိုက္ရင္ပဲ တပ္ရင္း ဂိတ္ကို ေရာက္ပါၿပီ။ ရြာလူႀကီး ဘိုးသာဒြန္းကေတာ့ ကြမ္းတၿမဳံ႕ၿမဳံ႕၀ါးၿပီး တိတ္ဆိတ္စြာ လိုက္ပါလာ၏။

`ဘယ္သြားမလို႔လဲ´

မည္ကာမတၱ ေဆာက္ထားရတဲ့ တပ္ရင္းဂိတ္ေပါက္ အေရာက္ ကင္းတဲမွ ေျခာက္ကပ္ကပ္ အသားအေရ ပုိင္ရွင္ တပ္သားကေလးရဲ့ အေမးကုိ ဆရာညႊန္႔စိုးက…

`တပ္ရင္း႐ုံးကုိ သြားမလို႔ပါ၊ ဆရာေတာ္ရဲ့ စာလဲ ပါပါတယ္´

ေျပာေျပာဆုိဆိုျဖင့္ ဆရာေတာ္ ေရးေပးလုိက္တဲ့ စာကို ျပလုိက္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ စစ္သားတေယာက္က စာကုိယူၿပီး အေျပးကေလး ထြက္သြားသည္။ ခဏအၾကာမွာ ျပန္ေရာက္လာၿပီး…

`ဗုိလ္မွဴးက လာခဲ့…တဲ့´

***

`ေျပာ…၊ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဘာကိစၥလဲ´

တသက္နဲ႔တကုိယ္ ကုိယ့္ကို `ေက်ာင္းဆရာ´ လို႔ ဘယ္သူကမွ ဒီေလသံနဲ႔ ေခၚဖူးတာမဟုတ္ေတာ့ ဆရာညႊန္႔စိုး နားထဲကုိ `ေက်ာင္းဆရာ´ လို႔ ေခၚလိုက္တဲ့ မထီေလးစားအသံက အဆင္မေျပလွစြာ တိုးေ၀ွ႔၀င္ေရာက္သြားသည္။ ေခါင္းကုိ အသာညႊတ္လိုက္ရင္း…

`ဆရာေတာ့္ စာထဲမွာ ပါတဲ့အတုိင္းပါပဲ၊ ရြာက တြဲဖက္ေက်ာင္းေဆာက္ဖုိ႔အတြက္ သစ္နည္းနည္း ခြဲခ်င္လို႔ ဗုိလ္မွဴးႀကီးတို႔ဆီမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ လာေတာင္းတာပါ´
`သစ္က ဘယ္ႏွစ္တန္ ခြဲမွာလဲ´
`ႏွစ္တန္ပါ´
`ဘာ သစ္ေတြလဲ´
`ပ်ဥ္းကတိုးနဲ႔ သစ္ပုတ္ပါ´
`ဟာ၊ သစ္ပုတ္အသားက ေက်ာင္းေဆာက္လုိ႔ ရသလား´

ခက္ၿပီ။ ကၽြန္း၊ ပ်ဥ္းကတိုး၊ အင္ မဟုတ္တဲ့ တျခားသစ္ေတြကို `သစ္ပုတ္သား´ လို႔ေခၚတာကုိ သူက မသိ။ ရန္ကုန္က သစ္ပုတ္ပင္လုိ အသားမ်ိဳးလို႔ ထင္ေနလားမသိ။

`သစ္ပုတ္ ဆုိတာ အျခားသစ္ကို ေျပာတာပါ၊ ပ်ဥ္းမတို႔၊ ယင္းတိုက္သား တို႔ပါ´
`ေၾသာ္´

ဆရာေတာ္ေရးလိုက္တဲ့ စာကုိ မ်က္ေမွာက္ႀကဳံ႔လ်က္ ထပ္ဖတ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ေမးလိုက္ျပန္သည္။

`ဘုန္းႀကီးက တျခားဘာမွာလုိက္ေသးလဲ´

အာ…၊ ဒီလူ…။ တရြာလုံးက `ဆရာေတာ္´ `ဆရာေတာ္ဘုရား´ လုိ႔ တ႐ုိတေသေခၚၾကတာကို သူ႔ဆီေရာက္မွ `ဘုန္းႀကီး´ တဲ့။ လွစ္ခနဲ ထြက္လာတဲ့ ေဒါသကို အသာမ်ိဳခ်လုိက္ရျပန္သည္။

`စာသင္ေက်ာင္းအတြက္မို႔ ခြင့္ျပဳေပးပါလို႔ေတာ့ မိန္႔ပါတယ္´
`အင္း´

ေနာက္ေတာ့ သူတုိ႔ယူလာတဲ့ ဆရာေတာ့္စာကုိ စားပြဲေပၚမွာ အသာထားလုိ႔ တျခား (ဘာစာေတြမွန္းမသိ) စာေတြကို ဖတ္ေနျပန္သည္။ ေတာ္ေတာ္ေလးၾကာေတာ့မွ…

`ကဲ…ကဲ၊ ျပန္ၾကေတာ့၊ ႏွစ္တန္ဆို နွစ္တန္ပဲ ခြဲေနာ္ ေက်ာင္းဆရာ´
`ဟုတ္ကဲ့ပါ´
`သူႀကီး၊ ရြာမွာ ဘာထူးေသးလဲ´
`ဘာမွ မထူးပါဘူး ဗိုလ္ႀကီး´
`ေဟ့လူ၊ က်ဳပ္ ဗုိလ္ႀကီး မဟုတ္ဘူး၊ ဗိုလ္မွဴး´
`ဟုတ္ကဲ့ ဗိုလ္မွဴး´
`ေအး၊ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ရြာမွာ တိုက္ပြဲျဖစ္ရင္ ခင္ဗ်ားတုိ႔တာ၀န္ပဲေနာ္´
`ဟုတ္ကဲ့ပါ´
`ကဲ…၊ သြားၾကေတာ့´

***

တပ္ရင္းထဲမွ ျပန္ထြက္လာေတာ့ ေနျမင့္စ ျပဳေခ်ၿပီ။ ကေလး႐ုပ္ မေပ်ာက္တတ္လွေသးတဲ့ ကင္းေစာင့္ တပ္သားေလးက ဆရာညႊန္႔စုိးတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကို လက္ထဲမွာ ေသနတ္အကုိင္သားနဲ႔ ခပ္ေငးေငးၾကည့္ေန၏။ သနားစိတ္ေပါက္လာပုံရေသာ ဘုိးသာဒြန္းက ေကာင္ေလးအနားကုိ သြားၿပီး ေငြစတခ်ိဳ႔ ေပးလိုက္သည္။ သူတုိ႔ ထြက္လာေတာ့ ေကာင္ေလးရဲ့ အၾကည့္က သူတို႔ေနာက္မွာ ထပ္ခ်ပ္မကြာလိုက္လာ၏။

ရြာအ၀င္၀ကို ေရာက္ေတာ့မွပင္ ဗိုလ္မွဴး ျပန္ေပးလုိက္တဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ့ စာကုိ တေခါက္ ျပန္ဖြင့္ဖတ္လိုက္သည္။

ဒကာေတာ္ တပ္မွဴး…
ရြာရဲ့ တြဲဖက္အလယ္တန္းေက်ာင္းေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ဖုိ႔အတြက္ သစ္ခြဲသား ႏွစ္တန္ခန္႔ လိုတာေၾကာင့္ ရြာသားမ်ားရဲ့ လုပ္အားနဲ႔ အနီးအနားေတာထဲက သစ္အနည္းငယ္ကို ခုတ္လွဲမွာမို႔ စာသင္သား ကေလးမ်ားအေရးကို ဒကာ့အေနနဲ႔လဲ ကုသိုလ္ အဖုိ႔ဘာငွကုိ ရဖုိ႔အတြက္ ဆရာေတာ့္အေနနဲ႔ ဒကာေတာ္ တပ္မွဴးဆီကို ယခုစာကုိ ေရးလိုက္ရပါတယ္။ ဒကာေတာ္ က်န္းမာရႊင္လန္းပါေစ…။

ဆရာေတာ္
ဘဒၵႏၱေရ၀တာ ဘိ၀ံသ

***

ဆရာေတာ့္ စာရဲ့ ေအာက္မွာကမွ မွတ္ခ်က္တိုေလးတခုနဲ႔ လက္မွတ္တခု…။

`ခြင့္ျပဳသည္´
ပုံ
ဗိုလ္မွဴး သန္းလိႈင္

***


ကလိုေစးထူး